Elektriciteit is één van de meest gebruikte energiebronnen
in ons leven. Ook in het huishouden is deze energiebron onmisbaar.
Maar elektriciteit wordt steeds duurder en de productie ervan draagt ij tot de opwarming van
de aarde. Je kan gelukkig heel wat besparen op jouw energierekening,
bijvoorbeeld door je elektrische huishoudtoestellen
verstandig te gebruiken.
HOE?
Lees onze tips.
Kies voor een kookfornuis op gas. Een elektrisch kookfornuis verbruikt
algauw tweemaal zo veel energie. Koken met gas onder glas verbruikt 30%
minder dan het klassieke gasfornuis. Wil je elektrisch koken, neem dan een
fornuis met inductieplaten. Dat is niet alleen het veiligst, maar ook goedkoper
in gebruik door een hoog rendement. Zorg bij elektrisch koken voor kookpannen
met een vlakke, onvervormbare bodem. De kookpot mag niet kleiner zijn dan
de kookplaat. Kook met het deksel op de pot. Koken zonder deksel verbruikt tot driemaal
meer energie. Een snelkookpan bespaart 40 tot 70% energie en behoudt beter de smaak en
de vitamines. Verminder het vermogen van de kookplaat wanneer het kookpunt is
bereikt. Krachtig of zachtjes koken: het water is in beide gevallen 100°C, de rest
verdampt gewoon. Schakel elektrische kookplaten even voor het einde van de bereidingstijd uit.
KOOKFORNUIZEN
KOKEN
Elektrische ovens verbruiken meer energie
dan ovens op gas. Kies voor een oven waarin de lucht via
een ventilator circuleert. Dit zorgt voor een betere verdeling van de warmte en
kortere opwarmtijden. Gebruik de oven enkel om grote
hoeveelheden te bereiden. Voor kleine hoeveelheden is de microgolf
zuiniger dan de oven of het fornuis. Schakel de oven enkele minuten voor
het einde van de bereidingstijd uit. Open een warme oven niet te lang,
zo voorkom je warmteverlies. Ontdooi bevroren voedsel niet in de
microgolf, maar haal het liever wat vroeger uit het vriesvak. Voedsel
laten ontdooien in de koelkast, zorgt er bovendien voor dat de koelkast minder
energie verbruikt. Hou bij de aankoop van een nieuw toestel
rekening met de energieklasse: de zuinigste toestellen hebben een
A+++-label. Vergelijk het aangegeven energieverbruik in kWh per cyclus.
OVENS EN MICROGOLF
KOKEN
Koelkasten en diepvriezers verbruiken veel energie. Kies dus voor energiezuinige
toestellen. Heb je een afzonderlijke diepvriezer,
dan kies je best een koelkast zonder vriesvak. Deze zijn veel zuiniger.
Vergelijk bij het kiezen altijd goed het verbruik. Dit staat aangegeven op het
verplichte energielabel. De zuinigste toestellen hebben een A+ of A+++-label.
Koelkasten en diepvriezers ouder dan 10 jaar verbruiken dubbel zo veel energie
als toestellen uit de A+++-klasse. Een nieuwe energiezuinige koelkast
aanschaffen loont dus de moeite: deze betaalt zich in een paar jaar terug!
Plaats je diepvriezer, en indien mogelijk ook de koelkast, op een koele plaats
(kelder, garage, berging). Zet je koelkast niet naast het fornuis, de oven, de radiator
of in de zon. Koop een koelkast en diepvriezer op
maat van je behoeften.
KOELKASTEN EN DIEPVRIEZERS
KOELEN EN VRIEZEN
Een diepvrieskist is zuiniger dan een diepvrieskast. Let wel: een klein
kastmodel kan zuiniger zijn dan een groot koffermodel.
Laat warme gerechten eerst afkoelen voordat je ze, afgedekt, in de koelkast of
diepvriezer plaatst. Onafgedekt voedsel geeft vocht af en een vochtige koelkast
verbruikt meer energie. Open de deur zo kort mogelijk. In een
gezin van 4 personen gaat de koelkast gemiddeld meer dan 50 keer per dag
open. Ontdooi je diepvriezer regelmatig en reinig af en toe je koelkast. Een rijplaag
van 2 mm geeft een meerverbruik van 10%.
Hou het dichtingsrubber soepel door het regelmatig te reinigen en in te wrijven
met talkpoeder. Zo sluit de deur perfect en verbruik je niet nutteloos energie.
Stel de ideale temperatuur in voor de koelkast (4-6°c) en de diepvriezer (-18°c).
Elke graad lager komt overeen met 5% extra verbruik.
KOELKASTEN EN DIEPVRIEZERS
KOELEN EN VRIEZEN
De nieuwe generatie vaatwassers gaan intelligent om met warm water. Hierdoor
is afwassen met de hand niet zuiniger. Vaatwasmachines worden veelal alleen
op de koudewaterleiding aangesloten. Maar heel wat toestellen kan je ook op
de warmwaterleiding aansluiten (hot fill), zodat de machine veel zuiniger kan
afwassen. Zorg bij een hot fill-machine dat de boiler
dichtbij staat, zodat het warme water geen lange weg dient af te leggen, met
warmteverlies tot gevolg. Zet de vaatwasmachine pas aan als
ze helemaal gevuld is. Is de vaat niet al te vuil, gebruik dan het
spaarprogramma. Spoel de vuilste vaat ook eerst af.
Let bij aankoop op het energielabel. Koop een toestel met een A+ tot A+++-label.
Kijk ook naar de energie-efficiëntie, de reinigingsefficiëntie en de droogefficiëntie.
VAATWASSER
KEUKENMATERIAAL
Koffiezetapparaat, friteuse, mixer, wafelijzer, broodrooster ... Bij correct
gebruik zijn de meeste van deze toestellen zuinig met energie.
Gebruik ze enkel voor het doel waarvoor ze gemaakt zijn en schakel ze na gebruik
onmiddellijk uit. Laat het koffiezetapparaat niet nodeloos
aanstaan. Je kan de koffie beter warm houden in een thermoskan.
Een goed onderhoud helpt energie te besparen. Ontkalk je koffiezetapparaat
en warmwaterkoker regelmatig, zo voorkom je dat er zich kalk afzet op
de verwarmingsweerstanden en het rendement van jouw toestel afneemt.
Gebruik voor het opwarmen van kleine hoeveelheden water liever een
warmwaterkoker dan een kookpot op het fornuis. Een warmwaterkoker is
in dit geval sneller op temperatuur en dus zuiniger.
KLEIN KEUKENMATERIAAL
KEUKENMATERIAAL
De meeste energie gaat bij een wasmachine naar het verwarmen van het
water. Een dubbele aansluiting op een koud- en warmwaterkraan (hot fill) is
een stuk zuiniger. Was enkel met een volle wasmachine.
Beter één volle dan twee halfvolle machines.
Gebruik voor minder vuile was zo veel mogelijk het spaarprogramma. Een
voorwas is in dit geval niet nodig. Was bij voorkeur op programma’s met
een lage temperatuur, een cyclus op 30°C of 40°C verbruikt drie keer minder energie
dan een cyclus op 90°C. Was enkel op hoge temperatuur (60°-90°) als het echt
nodig is. Ontkalk je wasmachine regelmatig. Kalkafzetting zorgt ervoor dat het water
minder snel opwarmt en dus meer energie verbruikt. Beter nog is wassen met
regenwater: dit bevat geen kalk. Let bij aankoop van een nieuw toestel op
het energielabel (A-label is het zuinigst).
WASSEN
WASSEN/DROGEN/
STRIJKEN
Een droogkast verslindt enorm veel energie. Droog je was dus liever op een
droogrek of waslijn. Kies voor een wasdroger op aardgas,
deze verbruikt minder energie. Laat je niet-delicate was op hoge snelheid
zwieren, op 1200 toeren of meer. Centrifugeren kost veel minder energie
dan drogen in de droogkast. Stop niet meer wasgoed in je droogkast
dan aangegeven in de gebruiksaanwijzing. Kies voor een energiezuinig programma:
‘kastdroog’ kost meer energie dan ‘strijkdroog’.
STRIJKEN
Plooi droge was onmiddellijk op. Zo hoef je het strijkijzer niet boven te halen.
Strijken met stoom gaat sneller, vlotter en dus zuiniger.
Voorkom dat het strijkijzer lange tijd werkloos aanstaat.
Gebruik een reflecterende strijkovertrek, dat werkt energiebesparend.
DROGEN
WASSEN/DROGEN/
STRIJKEN
Hoe groter het scherm en hoe hoger de resolutie, hoe groter het verbruik.
Kies voor een scherm met een diameter die niet groter is dan een kwart van de
kijkafstand. Een groter scherm kijkt vaak minder fijn en verbruikt veel meer energie.
Stel het contrast van de tv lager in, zo kan je het energieverbruik met tientallen
procenten verlagen. Stel daarvoor het scherm ‘s avonds in, met het licht aan en
de gordijnen dicht. Voorkom dat er te veel (dag)licht op het scherm valt.
Schakel het toestel altijd volledig uit met de aan/uit-knop, en niet enkel met
de afstandsbediening. Let bij de aanschaf van een nieuwe tv
op het verbruik. Je kiest best voor een lcd-led televisie. Het verbruik ligt beduidend
lager dan bij plasmaschermen.
TELEVISIE
TV EN MULTIMEDIA
Het gemiddelde stroomverbruik per jaar voor verschillende typen tv’s die nu in
de huiskamers staan, bedraagt:
- 155 kWh voor een lcd-led-tv
- 195 kWh voor klassieke beeldbuis-tv
- 225 kWh voor een lcd-tv
- 485 kWh voor een plasma-tv
(bij gebruik van 4 uur per dag en 20 uur stand-by).
Een lcd-led-tv kost je dus 31 euro per jaar
aan elektriciteit, een klassieke tv 39 euro,
een lcd-tv 45 euro en een plasma-tv
97 euro.*
De meeste toestellen zijn tegenwoordig
al led. Daarnaast hebben veel exemplaren
een stand-byverbruik van maximaal
1 Watt.
Ouderwetse beeldbuizen zijn relatief
zuinig. Een nieuw toestel kopen is dus niet
altijd beter. Let bij de aankoop op
het energielabel (A++ is het hoogste).
*Elektriciteitsprijs 0,20 euro per kWh (prijspeil 2016).
JAARLIJKSE KOSTEN
TV-KIJKEN
TV EN MULTIMEDIA
Het stand-byvermogen van een digicorder ligt tussen 6 en 20 Watt. Het vergelijken
van de verschillende digicorders loont dus! Via slimme energiestand verbruikt je
digicorder nog minder dan in stand-by, namelijk minder dan 1 Watt. Het is
vergelijkbaar met een uit-stand. Het opstarten zal wat trager gaan, maar
er gaan geen instellingen of geplande opnames verloren.
Plaats je televisie, digicorder en randapparatuur op een stekkerdoos met
schakelaar en zet deze ‘s nachts helemaal uit. Of plaats een tijdschakelaar. Ook hier
gaan geen instellingen verloren, maar opnemen gaat dan weer niet.
Zet de digicorder eerst in stand-by en trek daarna pas de stekker uit, dat is
beter voor de levensduur van het toestel. Trek tijdens vakanties in ieder geval de
stekker uit.
DIGICORDER
TV EN MULTIMEDIA
De computer verbruikt samen met de randapparatuur - printer, modem,
luidsprekers, scherm, scanner ... - algauw 10% van het elektriciteitsverbruik van
een gemiddeld huishouden. Hoe krachtiger de computer en hoe groter
het scherm, hoe hoger het verbruik. Laptops zijn energiezuiniger dan desktops,
tenzij je er een aparte monitor op aansluit. Kies voor een plat scherm: een lcdmonitor
verbruikt 50 tot 70% minder energie dan de klassieke CRT-beeldbuis.
Koop een computer aangepast aan jouw gebruik: tekstverwerken, surfen en e-mail
vereist niet zo’n krachtige computer. Als je wilt gamen en videobewerken, heb
je een zwaardere computer nodig. Sluit de computer en randapparatuur aan
op een stekkerdoos met schakelaar. Met één knop kan je alles uitschakelen.
Stel energiebeheer in en zet je computer bij pauzes in de slaap- of sluimerstand.
Als je langer dan een uur wegblijft, schakel je best alles uit.
Screensavers sparen geen energie. Integendeel. Bij de huidige lcd-schermen
is een screensaver niet meer nodig.
COMPUTERS
TV EN MULTIMEDIA
Over het algemeen is een inktjetprinter energiezuiniger dan een laserprinter,
behalve voor grote hoeveelheden. Als je geen grote hoeveelheden in korte
tijd wilt printen, is een inktjet dus de energiezuinigste keuze. Deze zijn
bovendien goedkoper dan laserprinters. Een multifunctionele printer (printer,
scanner, copier en fax) is zuiniger dan verschillende afzonderlijke apparaten.
Printen is niet altijd nodig. Verzend je documenten per mail of internet, of
neem ze mee op je smartphone of tablet. Stel het toestel in op de modus om
energie te besparen.
Zet de printer volledig uit als je hem niet gebruikt, eventueel met behulp van
een timer. Regelmatig uitzetten van een printer of computer doet het toestel niet
sneller slijten.
PRINTERS
TV EN MULTIMEDIA
Toestellen met lampjes, schermpjes en klokjes staan bekend om hun sluipverbruik.
Ook toestellen met batterijopladers of transfo’s hebben sluipverbruik:
gsm-laders, babyfoon, elektrische tandenborstel, kruimeldief, halogeenlampen,
lader fototoestel ... Dit stand-by- en sluipverbruik kan oplopen
tot 10% van het totale elektriciteitsverbruik. Schakel toestellen dus steeds volledig uit
(=stekker uit). Trek opladers uit het stopcontact als het
toestel opgeladen is. Als je meerdere apparaten bij elkaar
hebt staan (tv met dvd en decoder, computer met randapparatuur), kan je
deze aansluiten op een stekkerdoos met aan/uit-knop. Schakel de stekkerdoos
uit na gebruik. Plaats bij halogeenlampen een
schakelaar tussen de transformator en
het stopcontact. Buiten het stookseizoen kan de circulatiepomp
van de verwarming uitgeschakeld worden. Deze pomp verbruikt op jaarbasis
al snel 600 kWh. Recente verwarmingsinstallaties
hebben een automatische pompsturing: staat de ketel uit, dan is
ook de pomp uit.
STAND-BY- EN
SLUIPVERBRUIK
Een airco verbruikt zeer veel energie!
Probeer liever de warmte buiten te houden.
Alternatief:
- Plaats luiken en schermen voor je ramen.
- Een bladverliezende boom of een dakoversteek
houdt de zomerzon buiten en
laat de lage winterzon binnen.
- Laat in de zomer ‘s nachts ramen en
gordijnen zo veel mogelijk open,
zo koelt je huis af.
TROPISCH AQUARIUM
Een aquarium verbruikt veel energie om
het water op de juiste temperatuur te
houden. Als je de achterkant en onderkant
isoleert, beperk je de warmteverliezen.
Zorg ook voor een goed gesloten deksel.
AMERIKAANSE KOELKAST
Een Amerikaanse koelkast heeft gemiddeld
een verbruik van zo’n 500 kWh per
jaar. Dit komt neer op zo’n 100 euro per
jaar aan elektriciteit.
AIRCO
ENERGIEVERSLINDERS
Gemiddeld verbruikt een waterbed
zo’n 750 kWh per jaar.
Isoleer het bed zo goed mogelijk met
harde isolatie onder de matras.
Laat de bovenkant overdag niet afkoelen:
een dik dekbed of donsdeken kan helpen.
Vergeet niet het dekbed en matras
geregeld te luchten!
VIJVERPOMP
Het vermogen van grote vijverpompen kan
oplopen tot 200 Watt, of een verbruik van
1840 kWh per jaar. Er bestaan ook kleine,
energiezuinige pompen van 10 Watt of
pompen op zonne-energie.
Vijverpompen moeten niet noodzakelijk
continu draaien.
Een natuurlijke vijver met waterplanten
heeft geen pomp nodig: de planten
brengen zuurstof in het water.
ELEKTRISCHE
VERWARMING
Elektrische (bij)verwarming kan gedeeltelijk
vervangen worden door een houtpelletkachel
of door gasgevelkacheltjes.
WATERBED
ENERGIEVERSLINDERS
Een uitgave van de provincie Vlaams-Brabant,
dienst leefmilieu, Provincieplein 1, 3010 Leuven.
Deze uitgave is een herwerking van de brochure
‘Energiezuinig omgaan met elektrische toestellen’,
provinciaal samenwerkingsverband Vlaams-Brabant,
1999
Bronnen:
‘Ideeën voor energiezuinig wonen’, publicatie VEA
www.energiesparen.be
www.topten.be
www.bewustverbruiken.org
www.energievreters.be
www.gezinsbond.be
www.milieucentraal.nl
Lay-out: grafische cel, Provincie Vlaams-Brabant
Drukkerij: De Bie Printing
Druk: januari 2017
v.u.: Provincie Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven.
(Ondernemingsnummer: 0253-973-219)
Voor meer info:
dienst leefmilieu
klimaatneutraal@vlaamsbrabant.be
016-26 72 77
Elektriciteit is één van de meest gebruikte energiebronnen
in ons leven. Ook in het huishouden is deze energiebron onmisbaar.
Maar elektriciteit wordt steeds duurder en de
productie ervan draagt bij tot de opwarming van
de aarde. Je kan gelukkig heel wat
besparen op jouw energierekening,
bijvoorbeeld door je elektrische huishoudtoestellen
verstandig te gebruiken.
